Comhairlichean a’ beachdachadh air Plana na Gàidhlig

3 pupils stand with their back to the camera as they face a member of staff who is in discussion with them. They are standing in a school classroom with three people enjoying a coffee and chatting on the right of the photo.

Tha Buill Comataidh Gàidhlig Chomhairle na Gàidhealtachd air fios às ùr fhaighinn mu choileanadh treas Plana Gàidhlig na Comhairle (PnG3) agus mu adhartas a thaobh a bhith a’ leasachadh a ceathramh Plana Gàidhlig (PnG4).

Thuirt Cathraiche Comataidh Gàidhlig Chomhairle na Gàidhealtachd, an Comhairliche Calum Rothach: “Tha dealas leantainneach aig a’ Chomhairle do bhith a’ gleidheadh is a’ toirt fàs air a’ Ghàidhlig anns gach roinn, bho na coimhearsnachdan againn gu lìbhrigeadh corporra seirbheisean na Comhairle fhèin. Ged a dh’fheumas leasachadh leantainneach Plana na Gàidhlig a bhith an dà chuid comasach air a choileanadh agus a bhith seasmhach taobh a-staigh nan goireasan cuingealaichte a th’ againn, tha sinn ag amas air a bhith innleachdach anns na tha sinn a’ lìbhrigeadh. Tha sinn a’ coimhead ri obrachadh com-pàirteach mar shàr-eisimpleir dhen luach as fheàrr, fhad ’s a tha sinn a’ gluasad air adhart bhon phlana a th’ ann an-dràsta gu ruige dreachd ùraichte de Phlana na Gàidhlig 4.”

Rè cairteal trì de 2022/23 chaidh na trì gnìomhan a leanas ann am PnG3 a chrìochnachadh:

  • chaidh obair a chrìochnachadh le Bòrd na Gàidhlig air Ro-innleachd Planadh Feachd-obrach Foghlam Gàidhlig agus chuir Comhairle na Gàidhealtachd ri aithisg a’ Bhùird mu fhastadh thidsearan;
  • chaidh sgrùdadh a chrìochnachadh mun chomas a th’ ann mar-thà a thaobh solar Foghlam tron Ghàidhlig airson amas air leudachadh agus leudachadh a bhrosnachadh; agus
  • chaidh seiseanan Mothachadh mun Ghàidhlig a thoirt seachad san àite-obrach do Bhuill thaghte agus luchd-obrach na Comhairle.

Chaidh innse do Bhuill gu bheil trì gnìomhan a bharrachd a-nise air targaid ann am PnG3. Tha seo a’ gabhail a-steach a bhith a’ lìbhrigeadh chlasaichean cànain do phàrantan; suirbhidh de phàrantan is luchd-cùraim chloinne a tha an lùib foghlam Gàidhlig; agus obair chom-pàirteach le High Life na Gàidhealtachd airson gnìomhan sgoile a lìbhrigeadh sa Ghàidhlig.

Chuir Buill fàilte air taic na Comhairle airson Seachdain na Gàidhlig a chaidh a chumail bhon 20 gu 26 dhen Ghearran agus thug iad fa-near do na tachartasan, na pròiseactan is na h-iomairtean brosnachaidh a chuir Sgioba na Gàidhlig air dòigh mar thaic dhan tachartas nàiseanta.

Chaidh aithisg adhartais mu chom-pàirteachas poblach Plana na Gàidhlig 4 (PnG4) a chur a-steach cuideachd gu Buill.

Chaidh a chur an cuimhne nam Ball gur e ùrachadh a th’ ann am PnG4 de na trì tionndaidhean mu dheireadh de Phlana Gàidhlig Chomhairle na Gàidhealtachd agus gu bheil PnG4 a’ togail air àrd-amasan dreachd Plana Nàiseanta na Gàidhlig gus cur ri cleachdadh na Gàidhlig agus cur ri ionnsachadh na Gàidhlig.

Tha an co-chomhairleachadh poblach airson PnG4 a’ ruith bho 10 Màrt gu 21 Giblean agus thèid am plana deireannach a chur a-steach gu Bòrd na Gàidhlig tràth san Ògmhios. Ged a tha a’ mhòr-chuid dhen cho-chomhairleachadh ga chumail air-loidhne, thathar air trì seiseanan a chur air dòigh far am faod daoine tadhal a-staigh ann an Inbhir Nis, Port Rìgh agus sa Ghearasdan, mar a leanas:

  • Diciadain 29 Màrt, 3–6f aig Bun-Sgoil Ghàidhlig Inbhir Nis  
  • Diluain 17 Giblean, 3–6f aig An Tasglann – Àrd-Sgoil Phort Rìgh
  • Dimàirt 18 Giblean, 3–6f aig Bun-Sgoil Ghàidhlig Loch Abar

Chithear dreachd PnG4 air làrach-lìn na Comhairle aig www.highland.gov.uk/gaeliclanguageplan far a bheilear cuideachd ag iarraidh air a’ phoball freagairtean a chur a-steach a thaobh a’ phlana. Chaidh sgrìobhainn co-chomhairleachaidh a chur cuideachd gu sgoiltean is tidsearan air feadh na Gàidhealtachd gus an urrainnear freagairtean a chruinneachadh bho sgoilearan.

Fo Achd na Gàidhlig (Alba) 2005, tha e mar riatanas air Comhairle na Gàidhealtachd Plana Gàidhlig aontaichte a bhith aice agus dèanamh cinnteach gu bheilear a’ cur nan gealltanasan sa phlana an gnìomh.

 

Councillors discuss Gaelic Language Plan

Members of The Highland Council’s Gaelic Committee have been updated on the performance of the Council’s third Gaelic Language Plan (GLP3) and the progress of the development of its fourth Gaelic Language Plan (GLP4).

Chair of the Gaelic Committee, Cllr Calum Munro said: “The Council remains committed to the preservation and growth of Gaelic through all its sectors, from our communities to the corporate delivery of Council services.  While the continued development of the Gaelic Language Plan must be both achievable and sustainable within limited resources, we aim to continue to be innovative in our delivery. We view partnership working as an excellent example of best value, as we move forward in a progressive manner from the current Plan to the refreshed and updated version Gaelic Language Plan 4.”

During the third quarter of 2022/23 the following 3 actions in the GLP3 were completed:

  • Work with Bòrd na Gàidhlig on a national Gaelic Education Workforce Planning Strategy was completed and Highland Council contributed to a report on teacher recruitment by the Bòrd.
  • An audit on Gaelic Medium capacity in existing provision to target and promote expansion was completed; and
  • Gaelic Awareness workplace sessions were provided for Elected Members and Council Staff.

Members were informed that 3 further actions are now on target in the GLP3. These include delivering language classes for parents; a survey of parents and guardians of children accessing Gaelic education; and partnership work with High Life Highland to deliver school activities in Gaelic.

Members welcomed the Council’s support for Seachdain na Gàidhlig (World Gaelic Week) which took place last month 20 – 26 February and noted the Gaelic Team’s events, projects and promotional efforts that were delivered to support the national event.

A progress report on the public consultation and engagement of the Gaelic Language Plan 4 (GLP4) was also presented to members.

Members were reminded that the GLP4 is a refresh of the 3 previous iterations of Highland Council’s Gaelic Language Plan and that the GLP4 builds upon the overarching aims of the draft National Gaelic Plan to increase the use of Gaelic, and to increase the learning of Gaelic.

The public consultation for GLP4 runs from 10 March to 21 April and the final Plan will be submitted to Bòrd na Gàidhlig in early June. While the consultation is largely being held online; three public drop-in events in Inverness, Portree and Fort William have been organised on:

  • Wednesday 29 March, 3-6pm at Bun-Sgoil Ghàidhlig Inbhir Nis  
  • Monday 17 April, 3–6pm at Archive Centre – Portree High School
  • Tuesday 18 April, 3–6pm at Bun-Sgoil Ghàidhlig Loch Abar

The draft GLP4 can be viewed on the Council’s website at www.highland.gov.uk/gaeliclanguageplan where the public are also asked to submit their responses to the plan. Schools and teachers across Highland have also been provided with a consultation document to gather responses from pupils.

Under the Gaelic Language (Scotland) Act 2005, The Highland Council is required to have an approved Gaelic Language Plan and to ensure that the plan commitments are implemented.

30 Mar 2023